Τι Νομικά (Πνευματικά) Δικαιώματα υπάρχουν στις Βάσεις Δεδομένων;

Όταν μιλάμε για βάσεις δεδομένων, πρέπει πρώτα να διαχωρίσουμε τη δομή και το περιεχόμενο μια βάσεις (όταν χρησιμοποιούμε τον όρο ‘δεδομένα’ πρέπει να εννοούμε το περιεχόμενο της βάσης). Τα δομικά στοιχεία περιλαμβάνουν πράγματα όπως τα ονόματα των πεδίων και ένα μοντέλο για τα δεδομένα, την οργάνωση δηλαδη αυτών των πεδίων και τις συσχετίσεις τους.

Σε μερικές περιοχές είναι πιθανόν ότι τα δομικά στοιχεία μιας βάσης δεδομένων θα προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα (εξαρτάται κάπως από το βαθμο δημιουργικότητας που υπήρξε κατά τη δημιουργία της δομής)

Ωστόσο, εδώ ενδιαφερόμαστε κυρίως για τα δεδομένα. όταν μιλάμε για δεδομένα, πρέπει να είμαστε κάπως προσεκτικοί, καθώς η λέξη δεν είναι πάντα ορισμένη με ακρίβεια: δεδομένα μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα στοιχεία (π.χ. μια βιβλιογραφική καταχώρηση, ένα ζεύγος γεωγραφικού μήκους και πλάτους κλπ) ή ένα μεγάλο σύνολο (π.χ. όλο το υλικό σε μια βάση δεδομένων). Για να αποφευχθεί η παρανόηση, θα χρησιμοποιήσουμε τη λέξη “περιεχόμενο” για να συμβολίσουμε τα επιμέρους στοιχεία, και τη λέξη “δεδομένα” για να συμβολίσουμε τη συλλογή.

Αντίθετα από ότι ισχύει για υλικό όπως κείμενο, μουσική, ή ταινίες, η νομική κατάσταση για τα δεδομένα, ποικίλει ανά χώρα. Ωστόσο, οι περισσότερες περιοχές όντως παρέχουν κάποια δικαιώματα για τα δεδομένα (ως σύνολο).

Η διάκριση μεταξύ του “περιεχομένου” μιας βάσης δεδομένων και της συλλογής των δεδομένων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις πραγματικές βάσεις, εφόσον σε καμία περιοχή δεν υφίσταται μονοπώλιο για τα χωριστά στοιχεία (το “περιεχόμενο”), ακόμα και αν υπάρχουν τέτοια δικαιώματα για τη συλλογή τους. Για να το κάνουμε πιο σαφές, πάρτε το απλό παράδειγμα μια βάσης δεδομένων που περιέχει τα σημεία τήξης διάφορων ουσιών. Ενώ η βάση δεδομένων σαν σύνολο μπορεί να προστατεύεται από το νόμο, ώστε για κάποιους να μην επιτρέπεται η πρόσβαση, η επαναχρησιμοποίηση και η αναδιανομή της χωρίς άδεια, αυτό δε θα σας εμπόδιζε να δηλώσετε ότι η ουσία Υ λιώνει σε θερμοκρασία Ζ.

Οι τύποι προστασίας εμπίπτουν γενικά σε μια από τις δύο περιπτώσεις:

• Copyright for compilations
• Ένα sui generis δικαίωμα για συλλογές δεδομένων

Όπως έχουμε ήδη τονίσει, δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες και η κατάσταση διαφέρει ανά χώρα. Επομένως, προχωρούμε σε κάθε χώρα χωριστά, παρέχοντας λεπτομέρεις (αν υπάρχουν) για τις συγκεκριμένες προσεγγίσεις που υφίστανται εκεί.

Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι ελλείψει οποιασδήποτε νομικής προστασίας, πολλοί πάροχοι κλειστών βάσεων δεδομένων, είναι δυνατό να χρησιμοποιήσουν ένα απλό συμβόλαιο σε συνδυασμό με νομικές διατάξεις που απαγορεύον την παραβίαση μηχανισμών ελέγχου πρόσβασης, για να επιτύχουν αποτελέσματα παρόμοια με αυτά που θα είχαν από επίσημα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Για παράδειγμα, αν ο Χ είναι πάροχος μιας βάσης δεδομένων με βιβλιογραφικές αναφορές, μπορεί να επιτύχει οποιουσδήποτε όρους επιθυμεί, κάνοντας απλά τα παρακάτω:

(a) Requiring users to login with a password (b) Παρέχοντας στο χρήστη λογαριασμό και συνθηματικό, με την προϋπόθεση ότι αποδέχεται τους όρους.

Μπορείτε να διαβάσετε περισότερο για την κατάσταση ανά περιοχή, στον Οδηγό για την αδειοδότηση των Ανοικτών Δεδομένων_.